Normen geluidsmeting: arbo en machines
Blootstelling versus emissie
Voor de beoordeling arbeidsomstandigheden wordt de blootstelling aan geluid op de werkplek beoordeeld. Voor opgave van de geluidsterkte van machines wordt de geluidsemissie bepaald. In het geval van blootstelling worden alle specifiek omstandigheden meegenomen, bij het bepalen van geluidsemissie wordt gestreeft naar eenduidige omstandigheden. Een uitleg van het onderscheid is aan de hand van een concreet voorbeeld weergegeven in dit Linkedin artikel
Arbeidsomstandigheden, bepalen van blootstelling: NEN-EN-ISO 9612
Geluid op de arbeidsplaats ten behoeve van de
arbo risico-inventarisatie wordt gemeten conform NEN-EN-ISO 9612.
Met deze norm kan de mate van blootstelling aan mogelijk schadelijk geluid op het werk worden bepaald.
Voor arbeidsomstandigheden wordt altijd de geluidsbelasting bepaald behorend bij een taak of een combinatie van taken.
De relatieve bijdrage van elk taak of deeltaak kan met NEN-EN-ISO 9612 worden bepaald indien de zogenaamde 'task-based' methode wordt gebruikt.
Alleen deze methode geeft de informatie die nodig is om de juiste prioriteiten te bepalen bij het nemen van maatregelen.
Daarnaast bevat IS0 9612 twee methode waarbij gedurende willekeurig intervallen of hele dagen wordt gemeten.
Dat is eenvoudiger wat betreft werkzaamhedenanalyse en berekening van de dagdosis maar de totale meettijd is daarbij wel langer.
NEN 3418 en NEN 3419 zijn vervallen.
Inleiding ISO 9612 - powerpoint presentatie (2009).
Geluidhinder op de arbeidsplaats
NPR 3438 is een leidraad om de hinder van geluid op de werkplek te beoordelen. Hiermee kan het geluidniveau wordt getoetst, uitgaande van de benodigde mate van concentratie en communicatie op het werk. Deze praktijkrichtlijn is een goede leidraad bij een geluidsonderzoek om te beoordelen of, en in welke mate, geluid een factor is bij stress of burn-out. De leidraad bevat o.a. een methode om de spraakverstaanbaarheid (STI) te schatten. VDI 2058 biedt een alternatieve aanpak.
Machinerichtlijn / machineverordening / CE markering
Geluidemissie van machines wordt gemeten bij standaard bedrijfscondities. Die moeten zo representatief als mogelijk zijn, maar vooral reproduceerbaar. Voor deze geluidmetingen wordt bij voorkeur gebruik gemaakt van Europees geharmoniseerde normen. In deze normen worden minimum eisen gesteld aan (akoestische) omstandigheden en bedrijfscondities om de betrouwbaarheid en bruikbaarheid van de resultaten te borgen.
C-normen
In veel van de geharmoniseerde, machine-specifieke, veiligheidsnormen staan zogenaamde noise test codes. Deze omschrijven met name de specifieke bedrijfsomstandigheden
waarbij de geluidemissie moet worden bepaald. Dat is essentiele informatie om tot goed vergelijkbare resultaten te komen. Er zijn enkele honderden van deze normen waarvan een lijst te vinden is op
deze site.
Het is wel omslachtig om er achter te komen of een geharmoniseerde norm inderdaad een noise test code bevat. In een preview is meestal wel de scope van de norm zichtbaar.
Als de scope aangeeft dat geluid (noise) niet wordt behandeld, dan vindt u geen noise test code. In het andere geval wel, maar het kan zijn dat er dan naar een andere norm wordt verwezen!
Inmiddels hebben wij een redelijk overzicht over een groot deel van deze normen en weten waar wat te vinden is.
Het gebruik van een geharmoniseerde norm heeft als grote voordeel dat in een meetrapport kan worden verwezen naar gestandaardiseerde omstandigheden en condities; dat bespaart tijd en geld.
Bovendien is er dan op voorhand maximale consensus over de reslutaten. Afwijken van een geharmoniseerde norm vergt een extra inspanning in de voorbereidingen en eventueel vooronderzoek en is daardoor duurder.
B-normen
Basisbeginselen van meting van geluidsemissie zijn weergegeven in zogenaamde B-normen. Deze normen gelden in principe voor alle machines en apparaten. De C-normen bevatten dus altijd verwijzingen naar de B-normen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen het meten van het geluidsvermogenniveau van een machine en het geluidsdrukniveau op de bedienplaats (geluidsemissiedruk). De belangrijkste basisnormen voor in situ geluidsmetingen zijn:
- Geluidsemissiedruk: deze wordt
gemeten volgens de serie NEN-EN-ISO 11200 t/m 11204.
De akoestisch situatie ter plaatse bepaalt welke van deze normen de meest geschikte methode beschrijven. Soms moet met ISO 3744 of 3746 het oppervlak gemiddelde geluidsniveau worden bepaald voor het toepassen van correctiefactoren vanwege de omgeving (in het geval van metingen binnen). - Geluidsvermogenniveau van machines op locatie vaststellen gaat met behulp van:
NEN-EN-ISO 3744 of 3746: bepaling van geluidsvermogen in situ met behulp van geluiddrukmeting over een nauwkeurig vastgelegd meetoppervlak, of;
NEN-EN-ISO 3747: bepaling van geluidsvermogen op locatie met behulp van een vergelijkingsmeting met een referentiebron, of;
NEN-EN-ISO 6914 deel 1 en 2: bepaling van geluidsvermogen met intensiteitsmeting.
