Geluidsmetingen voor de machinerichtlijn of machineverordening

Lawaai is steeds moeilijker te verkopen

De machinerichtlijn verplicht fabrikanten om het geluid op de werkplek¹ van een machine in de gebruikershandleiding te vermelden als dat hoger is dan 70 dB(A). Indien deze zogenaamde geluidsemissiedruk¹ hoger is dan 80 dB(A)² moet de handleiding ook het geluidsvermogen vermelden. Daarnaast schrijft de machinerichtlijn voor dat machines zo stil mogelijk moeten zijn, maar het stelt geen maximum aan het geluidsniveau. Voor sommige mobiele werktuigen zijn wel maximale geluidvermogens opgegeven in de richtlijn mobiele werktuigen.

Per 14 januari 2027 wordt de machinerichtlijn vervangen door de machineverordening. Wat betreft de voorschriften voor geluid zijn er geen wijzingen. Er zijn wel wijzigingen ten aanzien van hand- armtrillingen.

¹: In de machinerichtlijn wordt het geluiddrukniveau op de werkplek of bedienpositie aangeduid met geluidsemissiedruk. In het Engels: emission sound pressure level.
²: Tot medio 2006 lag deze grens bij 85 dB(A).
 
Eisen aan blootstelling worden opgegeven in het arbeidsomstandighedenbesluit. De mate van blootstelling aan geluid, en het onderzoek ernaar, is voor verantwoordelijkheid van de werkgever. Op de leverancier rust alleen plicht tot het geven van deugdelijke en volledige informatie over de emissie (uitstraling) van geluid, aan zowel de potentiële koper als aan de gebruiker. De emissiegegevens zijn niet zonder meer bruikbaar om de mogelijke bloostelling te bepalen. Dit is met een concreet voorbeeld toegelicht in dit LinkedIn artikel.

Specialist in het meten van geluid & trillingen

Voor het bepalen van de emissie van geluid zijn geharmoniseerde normen opgesteld. Deze hebben als doel dat alle geluidsmetingen op een vergelijkbare wijze plaatsvinden, zodat de resultaten goed vergelijkbaar en verifieerbaar zijn. Technisch bureau van Eeden is als geen ander specialist met betrekking tot geluidsmetingen en trillingsmetingen ten behoeve van de machinerichtlijn en CE markering.
Michiel van Eeden is HAS Consultant voor de Europese Commissie.

Stand der techniek

De machinerichtlijn vermeldt de eis dat uw machine moet voldoen aan de huidige stand der techniek ten aanzien van lawaaibeheersing. Dat klinkt vrijblijvend, maar klanten worden kritischer, en de arbeidsinspectie heeft hierin een toezichthoudende taak. Uiteindelijk bepaalt vooral de markt, de eisen van uw klant of misschien de prestaties van de concurrentie, in hoeverre u hieraan moet voldoen. Anderzijds biedt het u kansen als u niet afwacht en actief werkt aan het ontwerpen en aanbieden van stille producten. Van een kwaliteitsproduct mag immers een lage emissie van geluid of trillingen worden verwacht.

Geluid-arm ontwerpen

Bronaanpak in de machinebouw
Ten onrechte wordt vaak gedacht dat hoge geluidsniveaus van bepaalde bronnen onvermijdelijk zijn. Consequente toepassing van een aantal basisprincipes in het ontwerpproces kan machines en processen stiller maken zonder de noodzaak van omkasting of afscherming. Gedegen kennis van de fysische achtergronden van deze principes is bij toepassing ervan onontbeerlijk.

Anderzijds worden door veel ontwerpers dankzij gezond verstand en veel experimenten goede resultaten bereikt bij het terugdringen van geluid. Dit proces wordt ingrijpend versneld door tijdig een deskundige te raadplegen. De kans op een beter en voordeliger eindresultaat is bovendien aanzienlijk. In een team van ontwerpers gaat niet zelden veel tijd verloren met goed bedoelde, maar niet zo doeltreffende discussie over geluidsreductie. Een externe deskundige kan helpen verwarring te voorkomen.

Bronbestrijding is op den duur meestal goedkoper dan het aanbrengen van geluidwerende voorzieningen. Vaak zijn deze om andere redenen ongewenst en blijven alleen bronbestrijding over. Technisch bureau onderzoekt voor u de mogelijkheden en assisteert bij het ontwerpen en realiseren van geluidsreductie.